Het Rubenshuis in Antwerpen, ooit het woonhuis en atelier van de beroemde Vlaamse schilder Peter Paul Rubens, heeft recent grootschalige renovatiewerken ondergaan. Vanaf vrijdag kunnen bezoekers het vernieuwde museum weer ontdekken, met een volledig heraangelegde tuin en een nieuw gebouw bij de ingang. Wandel door meer dan 17.500 planten in de tuin van Rubens. Het advies van Antwerps modeontwerper Dries Van Noten zorgt voor 365 dagen kleur over alle seizoenen heen in een ontwerp van Ars Horti. Beweeg, kijk en ruik in dit verrassend stukje groen in hartje Antwerpen
Historisch onderzoek en herontwerp van de tuin
De tuin van het Rubenshuis is opnieuw ontworpen op basis van uitgebreid historisch onderzoek. Hoewel de originele plannen van Rubens niet meer bestaan, hebben onderzoekers gebruik gemaakt van 17e-eeuwse documenten, schilderijen en stillevens om een ontwerp te maken dat de authentieke barokke stijl van de meester weerspiegelt. Landschapsarchitect Jan Bleys, die verantwoordelijk was voor het nieuwe ontwerp, beschrijft het proces als een grote uitdaging waarbij men veel aandacht heeft besteed aan de details van de oorspronkelijke tuinarchitectuur.
Financiering en ontwikkeling
De renovatie van het Rubenshuis is een grootschalig project dat wordt gefinancierd met een budget van ongeveer 17 miljoen euro, afkomstig van de stad Antwerpen en Vlaamse subsidies. Het project omvat niet alleen de heraanleg van de tuin, maar ook de bouw van een nieuw bezoekerscentrum, ontworpen door het architectenbureau Robbrecht en Daem. Dit moderne gebouw, dat de vorm van twee grote boekenkasten aanneemt, verwijst naar de persoonlijke bibliotheek van Rubens en biedt nu onderdak aan een kunsthistorische bibliotheek, een leeszaal en een onthaalruimte voor bezoekers.
Barokke tuin en beplanting
De heraangelegde tuin is ontworpen met oog voor de barokke stijl waar Rubens bekend om stond. De paden zijn aangelegd volgens de "Antwerpse voet", een historische maat die past bij de architecturale tradities van Rubens’ tijd. Bijzonder is ook het paviljoen dat in de tuin is geplaatst, een reconstructie van de plek waar Rubens en zijn familie destijds samenkwamen voor maaltijden.
Bij de keuze voor de beplanting is rekening gehouden met planten die typisch waren voor de 17e eeuw. Hoewel nog niet alle planten volledig volgroeid zijn, ademt de tuin nu al een rijke, weelderige sfeer uit, zonder kale plekken. Het doel was om een tuin te creëren die direct volwassen en barok oogt, wat goed past bij de extravagante stijl van Rubens.
Toekomstige plannen
Hoewel de huidige renovaties een belangrijke stap zijn in de vernieuwing van het Rubenshuis, zijn er nog verdere restauratiewerkzaamheden gepland die doorlopen tot 2030. Tegen die tijd zal ook het atelier van Rubens volledig gerestaureerd zijn. Bezoekers kunnen echter nu al genieten van de vernieuwde tuin en het nieuwe bezoekerscentrum, die een voorproefje geven van de historische pracht en grandeur van het leven van Rubens.
Het verhaal van Het Rubenshuis
Het Rubenshuis, gelegen aan de Wapper in Antwerpen, is niet zomaar een huis. Het was het kloppende hart van het leven en werk van de grote Vlaamse barokschilder Peter Paul Rubens. Hier creëerde hij zijn meesterwerken, ontving hij de groten van zijn tijd, en beleefde hij zowel persoonlijke triomfen als tragedies. Dit huis is doordrenkt van geschiedenis en cultuur en speelde een cruciale rol in de Europese kunstgeschiedenis.
Aankoop en vroege jaren
In november 1610, kort na zijn huwelijk met Isabella Brant, kocht Rubens het pand aan de Wapper. Het was een tijd van twijfel voor Rubens; na een langdurig verblijf in Italië twijfelde hij of hij zich definitief in Antwerpen zou vestigen of zou terugkeren naar Rome. Toch koos hij uiteindelijk voor Antwerpen, aangetrokken door de gunstige politieke en economische omstandigheden van die tijd.
Architectuur en verbouwing
Het huis dat Rubens kocht was eenvoudig, maar hij had grootse plannen. Hij transformeerde het gebouw in een paleisachtig huis, geïnspireerd door de Italiaanse architectuur die hij zo bewonderde. Rubens’ huis werd niet alleen zijn woonplaats en atelier, maar ook een toonbeeld van zijn artistieke visie en ambitie. Hij liet prachtige kamers en galerijen bouwen waar hij zijn werk kon tentoonstellen en zijn gasten kon ontvangen.
Invloed op de architectuur
Het nieuwe Rubenshuis werd al snel een inspiratiebron voor andere gebouwen in Antwerpen en daarbuiten. Rubens’ invloed was duidelijk zichtbaar in de barokke architectuur van de stad, en zijn huis werd een symbool van de nieuwe stijl die hij in Vlaanderen introduceerde. Het was meer dan een woonhuis; het was een statement van artistieke vernieuwing en culturele verfijning.
De latere geschiedenis van het Rubenshuis
Na de dood van Rubens in 1640 bleef het huis in handen van zijn familie tot het uiteindelijk werd verkocht. In de daaropvolgende eeuwen wisselde het huis verschillende keren van eigenaar en onderging het tal van aanpassingen en veranderingen. Elke eigenaar liet zijn eigen stempel op het huis achter, waardoor het langzaam maar zeker zijn oorspronkelijke karakter verloor.
Restauratie en huidige staat
In de 20e eeuw ontstond het besef dat het Rubenshuis een belangrijk historisch monument was dat gerestaureerd en behouden moest worden. Verschillende restauratieprojecten werden uitgevoerd om het huis zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat te herstellen. De restauratie-inspanningen waren gericht op het behoud van de authenticiteit van het huis, met respect voor de geschiedenis en de kunsthistorische waarde.
Het museum en de collectie
Vandaag de dag is het Rubenshuis een museum dat een uitgebreide collectie bevat van werken van Rubens en zijn tijdgenoten. Het museum biedt bezoekers een kijkje in het leven en werk van Rubens, en fungeert als een documentatiecentrum voor de studie van zijn oeuvre. Het museum is niet alleen een eerbetoon aan Rubens, maar ook een centrum voor onderzoek en educatie.
Het Rubenshuis als cultureel centrum
Het Rubenshuis is niet alleen een museum, maar ook een levendig cultureel centrum. Het huis organiseert regelmatig tentoonstellingen, lezingen en evenementen die gericht zijn op het behoud en de promotie van Rubens’ erfgoed. Het is een plek waar kunstliefhebbers, onderzoekers en toeristen samenkomen om de rijke geschiedenis van de Vlaamse barok en de invloed van Rubens te vieren.